Heel lang geleden, toen de Egyptenaren nog bezig waren met het bouwen van hun prachtige en reusachtige pyramides, werden portret schilderijen al gebruikt bij begrafenissen van overleden mensen. Bij deze gelegenheden werden mooie schilderingen gebruikt, maar vaak van anonieme personen en deze tekeningen waren nog niet erg natuurgetrouw. De Grieken in het Oude Griekenland hadden de kunst van het realistisch portretteren al beter bestudeerd. Zij waren in staat personen heel realistisch weer te geven, zowel op schilderingen als in de beeldhouwkunst. Het realistische aspect was bij de Oude Grieken een uiterst belangrijke zaak. Mensen werden nu eenmaal neergezet zoals ze waren. Knappe mensen werden knap afgebeeld en lelijke mensen nu eenmaal lelijk. Met de natuur moest niet gespeeld worden, want dat zouden de Griekse Goden ten strengste afstraffen. Het belangrijkste van een portret is namelijk het eenvoudig afbeelden van een gezicht. Het gezicht moet herkenbaar zijn en bijna identiek aan dat van de afgebeelde persoon. Een portret schilderij toont hoe iemand is van buiten en vaak worden er creatief attributen toegevoegd die ook het innerlijk van de persoon weergeven.
Vanaf de 4e eeuw veranderde dit beeld van de perfecte kunst. Personen werden nog steeds zo realistisch mogelijk afgebeeld, maar men mocht de minderheden aan uiterlijk en innerlijk niet meer ontdekken. Personen op portret schilderijen werden verheerlijkt en knapper gemaakt dan ze in werkelijkheid waren. Men wilde maar al te graag tonen hoe rijk men was, want rijkdom was alles in die tijd. Portretten gingen daarom vaak gepaard met het afbeelden van weelde, dure stoffen en kleding, goud en diamanten, boeken, bloemen en exotische voorwerpen. Verschillende vormen van portret schilderijen die werden gebruikt om deze weelde ter tonen, zijn: Enkel portret, Dubbelportret, Groepportret, Zelfportret (van kunstenaar) en Statieportret (van iemand die een hoge functie bekleedt).
De opkomst van de fotografie en van projectors maakt het tegenwoordig mogelijk perfect realistische portretten te schilderen. Het is tegenwoordig mogelijk om elk piepklein detail in een gezicht weer te geven, alle materialen zijn daarvoor aanwezig. De vaste regels voor portret schilderijen zijn compleet verdwenen. Alle vormen van portret schilderkunst zijn hedendaags in omloop. Het ligt net aan uw stijl wat voor soort portret uw belangstelling wekt, van erg realistische tekeningen van beroemde personen tot onrealistische moderne gezichten van anonieme mensen. Of denkt u bijvoorbeeld aan de kunstenaars in Parijs die mensen ter plekke op straat natekenen. Zij tekenen u natuurgetrouw, maar zij maken net zo lief een grappige karikatuur van u. Lelijke eigenschappen komen hier met trots naar voren en zijn prominent aanwezig op de tekening. Dus weg met alle regels en kies naar uw smaak een prachtig portret.